Έρευνα - Επενδυτές και πολίτες χωρίς μίτο στον ελληνικό φορο-λαβύρινθο

Το «φρενοκομείο» του ελληνικού φορολογικού συστήματος αποτυπώνουν τα στοιχεία που αποκαλύπτει η «ΗτΣ» τα οποία αποδεικνύουν στην πράξη ένα ρευστό και θολό φορολογικό τοπίο, όπου όλα αλλάζουν μέρα με τη μέρα, με αποτέλεσμα επενδυτές, επιχειρηματίες αλλά και οι απλοί πολίτες να μην ξέρουν τι τους ξημερώνει.

Μέσα σε 900 ημέρες ψηφίσθηκαν 23 νομοσχέδια με 248 αλλαγές στο φορολογικό σύστημα που έφεραν τα πάνω κάτω σε εισοδήματα και ακίνητη περιουσία, αιφνιδιάζοντας δυσάρεστα τους φορολογούμενους και εντείνοντας το κλίμα αστάθειας που ταλανίζει εδώ και μήνες την ελληνική αγορά. Στο ίδιο διάστημα εκδόθηκαν τουλάχιστον 111 υπουργικές αποφάσεις και 138 εγκύκλιοι. Όμως πολλές διατάξεις έμειναν κυριολεκτικά στα «χαρτιά» αφού δεν πρόλαβαν να εφαρμοστούν στην πράξη γιατί αμέσως χρειάστηκε να τροποποιηθούν ενώ φόροι που θεσμοθετήθηκαν δεν έχουν εισπραχθεί μέχρι σήμερα όπως ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας των ετών 2010 -2011.
Την ώρα που εκατομμύρια μισθωτοί και συνταξιούχοι βλέπουν το βιοτικό τους επίπεδο να καταρρακώνεται υπό το βάρος των απανωτών μειώσεων στις αποδοχές και να αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις υπέρογκες φορολογικές υποχρεώσεις, θεσμοθετημένες ρυθμίσεις που θα μπορούσαν να αυξήσουν τα έσοδα από την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής απλά δεν εφαρμόζονται. Ενδεικτικά να αναφέρουμε την αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην έκδοση υπουργικών αποφάσεων που θα επέτρεπαν τον ηλεκτρονικό έλεγχο των συναλλαγών των επιχειρήσεων μέσω του συστήματος Elenxis και θα απέτρεπαν τα φαινόμενα έκδοσης και λήψης πλαστών και εικονικών τιμολογίων.
Ο νόμος 3842/2010 που ψηφίστηκε από τη Βουλή τον Απρίλιο του 2010 προβλέπει ότι για συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων-επιτηδευματιών, τα δεδομένα των φορολογικών στοιχείων που εκδίδονται πρέπει να διαβιβάζονται ηλεκτρονικά σε βάση δεδομένων της Γενική Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων. Όμως μέχρι σήμερα δεν έχουν υπογραφεί οι σχετικές αποφάσεις με αποτέλεσμα οι φοροελεγκτικές υπηρεσίες να μην είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά τα εργαλεία της σύγχρονης τεχνολογίας για να πατάξουν οριστικά τα κυκλώματα που διακινούν πλαστά και εικονικά τιμολόγια, αποστερώντας από το Δημόσιο έσοδα ύψους δις. ευρώ κάθε χρόνο.....
Πολύπλοκο
Το πολύπλοκο, δυσνόητο και ασταθές φορολογικό σύστημα κάθε άλλο παρά προσελκύει πολύτιμες επενδύσεις σε μια οικονομία που ζητά απεγνωσμένα κεφάλαια ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να ξεφύγει από το μοντέλο της ανάπτυξης σε πήλινα πόδια που κυριάρχησε τις τελευταίες δεκαετίες με τα αποτελέσματα που όλοι βιώνουμε σήμερα.
Έτσι ενώ από τους φορολογούμενους ζητείται διαρκώς συνδρομή η πολιτεία από την πλευρά της αδυνατεί να δημιουργήσει ένα σταθερό, κοινωνικά δίκαιο και φιλικό προς τις επενδύσεις φορολογικό σύστημα.
Δεν είναι τυχαίο ότι τους τελευταίους 30 μήνες, δηλαδή το διάστημα κυρίως του Μνημονίου και της τρόικας έχουν ψηφιστεί έξι αμιγώς φορολογικοί νόμοι με 177 άρθρα και 17 νόμοι με πλήθος φορολογικών διατάξεων καθιστώντας το φορολογικό ακόμη πιο δαιδαλώδες από οποιαδήποτε άλλη περίοδο.
Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη «Η συνεχής μεταβολή των νόμων, ισοδυναμεί με μη εφαρμογή των νόμων». Στη σύγχρονη Ελλάδα η συνεχής μεταβολή των νόμων σε συνδυασμό με την πολυνομία και πολυπλοκότητα ενισχύει τη γραφειοκρατία, τη διαφθορά, τις τριβές φορολογουμένων και υπηρεσιών και ανοίγει διάπλατα τα «παράθυρα» της φοροδιαφυγής.
Η κυβέρνηση σήμερα ετοιμάζει μια ακόμη φορολογική μεταρρύθμιση και υπόσχεται ότι θα δημιουργήσει ένα πλαίσιο που θα είναι σταθερό για την επόμενη δεκαετία, κάτι που απομένει να αποδειχθεί στην πράξη.
Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που παρουσιάζει η «ΗτΣ» σύμφωνα με τα οποία:

1. Από το Δεκέμβριο του 2009 μέχρι και τον Μάρτιο του 2011 ψηφίσθηκαν 6 αμιγώς φορολογικοί νόμοι με 177 άρθρα. Για τις νέες διατάξεις εκδόθηκαν 85 υπουργικές αποφάσεις και 103 εγκύκλιοι.
2. Από τον Μάρτιο του 2010 μέχρι και τον Απρίλιο του 2012 ψηφίσθηκαν 17 νόμοι στους οποίους συμπεριλήφθηκαν 71 νέες φορολογικές διατάξεις για τις οποίες εκδόθηκαν 26 υπουργικές αποφάσεις και 35 διευκρινιστικές εγκύκλιοι.
3. Ο νόμος 3842/2010 της φορολογικής μεταρρύθμισης Παπακωνσταντίνου που ψηφίσθηκε τον Απρίλιο του 2010, με τον οποίο επήλθαν σαρωτικές φορολογικές αλλαγές όπως νέα φορολογική κλίμακα για όλους, αυστηρότερα τεκμήρια διαβίωσης, σύνδεση αφορολογήτου ορίου με αποδείξεις, κατάργηση τεκμαρτού προσδιορισμού των εισοδημάτων, αυστηρότερες ποινές για φοροδιαφυγή, δεν έχει εφαρμοστεί στο σύνολό του γιατί μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί το σύνολο των αποφάσεων που προβλέπονται από τις διατάξεις του κατά συνέπεια και το σύνολο των σχετικών εγκυκλίων διαταγών. Οι σχετικές διατάξεις προβλέπουν την έκδοση 67 αποφάσεων και μέχρι τώρα έχουν εκδοθεί 45.
4. Ορισμένες διατάξεις δυο βασικών φορολογικών νόμων (ν.3842/2010 και του ν.3943/2011) δεν εφαρμόσθηκαν λόγω της τροποποίησης ή και της αντικατάστασής τους με νέες διατάξεις. Ενδεικτικά να αναφέρουμε τη φορολόγηση των μερισμάτων.

Με το νόμο 3842/2010 προβλέπονταν ότι τα μερίσματα που εισπράττουν φυσικά πρόσωπα φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις όταν ο υψηλότερος συντελεστής φορολογίας τους είναι μικρότερος του 25%, με δυνατότητα επιστροφής του πιστωτικού υπολοίπου που προέκυπτε από το συμψηφισμό του φόρου που είχε παρακρατηθεί. Το μέτρο αυτό δεν εφαρμόστηκε ποτέ καθώς τροποποιήθηκε και πλέον τα μερίσματα φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή 25% .

5. Το μέτρο των αποδείξεων που αρχικά θεωρήθηκε «όπλο» κατά της φοροδιαφυγής δεν εφαρμόστηκε σωστά με αποτέλεσμα να μην αποφέρει τα πολυπόθητα έσοδα στα ταμεία του κράτους. Μάλιστα μέσα σε δυο χρόνια άλλαξε δυο φορές. Για τα εισοδήματα του 2010 οι φορολογούμενοι με εισοδήματα άνω των 6.000 ευρώ για να κατοχυρώσουν το αφορολόγητο όριο εισοδήματος των 12.000 ευρώ θα έπρεπε να συγκεντρώσουν αποδείξεις δαπανών ίσες με το 10% του ατομικού εισοδήματος εφόσον αυτό ήταν μέχρι 12.000 ευρώ και ίσες με το 30% του εισοδήματος για το τμήμα του εισοδήματος από 12.000 ευρώ και άνω. Όσοι συγκέντρωναν περισσότερες αποδείξεις από τις απαιτούμενες είχαν «μπόνους» έκπτωσης φόρου 10%. Για τα εισοδήματα του 2011 το μέτρο έγινε πιο αυστηρό. Από το πρώτο ευρώ εισοδήματος (πραγματικού ή τεκμαρτού) απαιτούνται αποδείξεις ίσες με το 25% του εισοδήματος, χωρίς «μπόνους» αλλά με «πέναλτι» φόρου 10% σε όσους δεν καταφέρουν να συγκεντρώσουν τις απαιτούμενες αποδείξεις.
6. Το αφορολόγητο όριο από 12.000 ευρώ που ίσχυε για τα εισοδήματα του 2010 έπεσε στις 5.000 ευρώ για τα εισοδήματα του 2011 ενώ μέσα σε μια διετία άλλαξε τρεις φορές η κλίμακα φορολογίας εισοδήματος.
7. Τα τεκμήρια διαβίωσης για κατοικίες, αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη αναψυχής έγιναν αυστηρότερα για να «συλλάβουν» όσους δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα και μέσα σε μια διετία αυξήθηκαν έως και 200% .
8. Οι φοροαπαλλαγές «ψαλιδίστηκαν» δυο φορές στην τελευταία διετία με τους φορολογούμενους να έχουν πλέον μηδαμινά οφέλη. Οι εκπτώσεις είναι μόνο από τον φόρο και όχι από το εισόδημα.
9. Τους τελευταίους 30 μήνες για να καλυφθούν οι «μαύρες τρύπες» στα έσοδα επιβλήθηκαν απανωτές έκτακτες εισφορές και «χαράτσια» που ανέτρεψαν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς αλλά και τον προγραμματισμό των επιχειρήσεων. Ενδεικτικά να αναφέρουμε την έκτακτη εισφορά για τους έχοντες ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας άνω των 400.000 ευρώ, την έκτακτη εισφορά στις επιχειρήσεις, την έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης στους έχοντες εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ, την επιβολή τέλους επιτηδεύματος, την έκτακτη εισφορά στους φορολογούμενους που διαθέτουν Ι.Χ. 2.000 κ.ε και άνω, σκάφος αναψυχής ή πισίνα, καθώς και το ειδικό τέλος ακινήτων που επιβλήθηκε μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ που επιβαρύνει περίπου 5,5 εκατ. νοικοκυριά.
10. Τα τελευταία 2,5 χρόνια φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια φορολογική «λαίλαπα» η οποία όμως δεν απέφερε τα αναμενόμενα έσοδα στα ταμεία του Δημοσίου. Απανωτές ήταν οι αυξήσεις στους συντελεστές ΦΠΑ (από 19% που ήταν το 2009 εκτοξεύθηκε στο 23%), στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης σε καύσιμα, τσιγάρα και ποτά, τα τέλη κυκλοφορίας ενώ «φωτιά» αναμένεται να βάλει από το Φθινόπωρο στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς η εξίσωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης.

Νέα φορολογική μεταρρύθμιση τον Σεπτέμβριο
Ριζικές ανατροπές στο φορολογικό καθεστώς με στόχο να το καταστήσουν απλό, σταθερό και αναπτυξιακό, προωθεί το Φθινόπωρο το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Οι πιο σημαντικές παρεμβάσεις που σχεδιάζονται στο πλαίσιο της φορολογικής μεταρρύθμισης αφορούν στα εξής:
-          Νέα φορολογική κλίμακα με μείωση του αριθμού των κλιμακίων και επανεξέταση του αφορολογήτου ορίου προς τα πάνω.
-          Κατάργηση φοροαπαλλαγών με βάση εισοδηματικά κριτήρια.
-          Κατάργηση του Ειδικού Τέλους Ακινήτων και του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας και εφαρμογή ενός ενιαίου φόρου ακινήτων.
-          Κατάργηση του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων.
-          Νέο ποινολόγιο για τους φοροπαραβάτες.
-          Αλλαγές στις διαδικασίες βεβαίωσης και είσπραξης του ΦΠΑ.
-          Καθιέρωση ενιαίας φορολογικής μεταχείρισης για όλες τις εταιρείες (ανώνυμες, ομόρρυθμες ετερόρρυθμες, δικηγορικές, κοινοπραξίες κ.λπ.) με την εφαρμογή ενός ενιαίου συντελεστή φορολόγησης των κερδών.
248 φορολογικές διατάξεις μέσα σε 900 ημέρες
Τους τελευταίους 30 μήνες:
Αμιγώς φορολογικοί νόμοι Ψηφίστηκαν με 177 άρθρα. Για τους νόμους αυτούς εκδόθηκαν 85 υπουργικές αποφάσεις και 103 εγκύκλιοι.
17 νόμοι με 71 φορολογικές ρυθμίσεις. Εκδόθηκαν 26 υπουργικές αποφάσεις και 35 εγκύκλιοι.
23 νόμοι ψηφίσθηκαν Συνολικά με 248 άρθρα με φορολογικές διατάξεις. Εκδόθηκαν 111 υπουργικές αποφάσεις και 138 εγκύκλιοι.

ΠΗΓΗ: Ημερησία